Khu chế xuất Tân Thuận sẽ là động lực và cơ hội phát triển công nghiệp siêu đô thị TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Đó là vấn đề được tập trung tìm lời giải đáp xuyên suốt tọa đàm "Động lực phát triển công nghiệp TP.HCM - Từ tiềm năng đến hành động" sáng 17-7, do Sở Công Thương phối hợp báo Tuổi Trẻ tổ chức.
"Phân vai" và có mô hình hợp lý
Ông Đỗ Thiên Anh Tuấn, giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, cho rằng siêu đô thị TP.HCM cần tái cấu trúc không gian công nghiệp theo nguyên tắc "phân vai": TP.HCM cũ giữ vai trò bộ não trung tâm R&D, tài chính, điều phối sản xuất.
Bình Dương - Đồng Nai là cực sản xuất công nghệ cao. Bà Rịa - Vũng Tàu đóng vai trò trung tâm cảng biển và công nghiệp năng lượng. Long An là trung tâm chế biến nông sản gắn liền ĐBSCL. Tây Ninh, Bình Phước giữ vai trò vệ tinh logistics và nguyên liệu.
TS Huỳnh Thanh Điền (ĐH Nguyễn Tất Thành) gọi đây là "trục lõi chuỗi giá trị công nghiệp", với TP.HCM mở rộng làm hạt nhân dẫn dắt - từ thiết kế, sản xuất đến logistics. Nhưng để trục này vận hành, ông nhấn mạnh cần một cơ quan đủ quyền lực "chủ xị" liên kết vùng. "Nếu không cảng Cái Mép sẽ vẫn tiếp tục đợi hàng, còn container thì kẹt xe ở cao tốc", ông nói.
Trong khi đó, TS Trương Minh Huy Vũ, viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, chỉ rõ bài toán quy hoạch giá đất công nghiệp khu TP cũ cao khiến doanh nghiệp ngán ngại. Theo ông, cần phải mở rộng sang Bình Chánh, Củ Chi, quy hoạch các cụm công nghiệp đan xen đô thị, nơi người lao động được sống, làm việc, học tập trong một không gian chung.
Ông cũng cảnh báo rằng nếu không có mô hình tích hợp, sẽ tiếp tục xảy ra sự đứt gãy như hiện nay người lao động ở một nơi, làm việc ở nơi khác, thiếu kết nối hạ tầng xã hội, dịch vụ và logistics. Mô hình cũ đang tự làm khó mình và tạo ra chi phí xã hội khổng lồ.
Bên cạnh đó ông Vũ đặc biệt lưu ý đến vai trò của công nghiệp biển và năng lượng tái tạo trong chiến lược phát triển mới. Với đường bờ biển dài từ Cần Giờ đến Xuyên Mộc, TP.HCM có thể phát triển cụm công nghiệp ven biển hiện đại, tích hợp điện gió ngoài khơi, logistics hàng hải và sản xuất công nghiệp nặng, điều mà không phải địa phương nào cũng có lợi thế tự nhiên để làm.
Toàn cảnh tọa đàm “Động lực phát triển công nghiệp TP.HCM - Từ tiềm năng đến hành động” sáng 17-7 - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh
TS Trần Du Lịch, chủ tịch Hội đồng tư vấn triển khai thực hiện nghị quyết 98 của Quốc hội, cho biết Đảng, Nhà nước đã lựa chọn đường đi của đất nước không phải dựa theo trình tự thông thường, mà là giải các "bài toán ngược". Đó là đặt ra các đề bài Việt Nam sẽ là gì vào năm 2030, vào năm 2045, từ đó để tính toán giải bài toán này.